Biyoçeşitlilik araştırmaları konusunda farkındalık yaratmak amacıyla İtalya'da Tanzanya ormanı yeniden yaratıldı
İtalya'daki 600 metrekarelik ormanın içinde kritik bir tozlaştırıcı mercek altında: kelebekler.
Çeşitli türler ve renkler serbestçe uçuşuyor ve kelebek pupaları, Trento, İtalya'daki bir bilim müzesi olan Museo delle Scienze'nin (MUSE) bir serasında yetişkin böceklere dönüşürken bir yapı içinde asılı duruyor.
Bu serada oluşturulan ekosistem, Tanzanya'nın güney merkezindeki bir dağ silsilesi ve yağmur ormanı alanının bir kısmı örnek alınarak modellenmiştir.
MUSE'den Lisa Angelini, “Kelebek ormanı projesi, Udzungwa Dağları'nın Tanzanya ortamına güçlü bir şekilde odaklanan MUZE tropik serasında bağlamsallaştırılmıştır ve bunun nedeni, müzenin Tanzanya'da, o milli parkta bir ekoloji izleme merkezine sahip olmasıdır.” sera müdürü diyor.
MUSE, Tanzanya Ulusal Parkları ile ortaklık kurarak 2006 yılında parkı ekolojik izleme ve biyolojik çeşitlilik araştırmalarında desteklemek ve ayrıca okullar için çevre eğitimi programlarının geliştirilmesini desteklemek için Udzungwa Ekolojik İzleme Merkezi'ni kurdu.
Trento'daki orman, MUSE'nin Udzungwa Dağları'nda dünyanın biyolojik çeşitliliğini incelemek ve ormansızlaşma ve iklim değişikliği gibi tehditlere karşı korumak için yaptığı bazı araştırmalar hakkında kamuoyunda farkındalık yaratmak üzere tasarlandı.
Ormansızlaşma habitat kaybına neden olur, bu da kelebekler için nektar kaynaklarının azalmasına neden olarak ekosistemin işleyişini değiştirir.
Ormanların parçalanmasıyla ormansızlaşma böceklerin hareketlerini sınırlandırıyor ve genetik çeşitliliklerini azaltıyor.
Bu etkiler biyolojik çeşitliliğin azalmasına ve hassas kelebek türlerinin potansiyel olarak yok olmasına yol açmaktadır.
Kelebeklerin vücut sıcaklıkları ve metabolizma hızları hava ve toprak sıcaklıklarından etkilenir.
İklim değişikliği böceklerin yaşam döngülerini değiştiriyor, gelişme oranlarını, çiftleşme davranışlarını ve göç şekillerini etkiliyor.
Kelebek popülasyonları pek çok bölgede, özellikle de yoğun arazi kullanımı olan yerlerde azalıyor.
Koruma stratejileri
Kelebek Ormanı'nın arkasındaki bilim insanları, araştırmalarının, belirli habitatlardaki kelebek toplulukları hakkındaki bilgiyi artırmayı ve bunların uzay ve zaman içindeki dağılımlarını izlemeyi amaçlayan koruma stratejilerinin geliştirilmesini teşvik edeceğini umuyor.
MUSE serasının yöneticisi ve botanikçi Lisa Angelini, “Amacımız daha iyi çalışabilmek, olup biteni daha iyi anlayabilmek” diyor. “Bizim çalışmalarımız, her zaman daha iyisini yapabilmemiz için biyoçeşitlilik ile ilgili konulara dikkat çekmek amacıyla izlemek ve vermeye çalışmak, projeler geliştirmekten ibaret.”
Tesisin etrafında uçuşan kelebekler şu anda çoğunlukla Kosta Rika'daki kelebek yetiştirme projelerinden sağlanıyor ve ulaşım ve bulunabilirlik nedeniyle Güney Amerika ve Asya'ya özgü böcekler içeriyor.
Kelebekler, bitkilerin çoğalmasını sağlayan ve dolayısıyla gıda üretimini ve tedarikini kolaylaştıran önemli tozlayıcılardır.
Ayrıca kuşlar ve diğer hayvanlar için de besindirler. Böcekler biyolojik çeşitliliğin göstergeleridir ve bilim insanları bunları, habitat kaybının ve diğer tehditlerin etkilerini incelemek için model olarak kullanıyor.
MUSE'de böcek bilimci ve araştırmacı olan Mauro Gobbi, “Böcekler genel olarak ekosistemlerin düzgün işleyişinde temel bir rol oynuyor” diyor.
En az 2.500 bitki türü, 120'den fazla memeli ve binlerce omurgasız türünün bulunduğu Udzungwa Dağları, biyolojik çeşitlilik açısından zengindir ve 40'tan fazla endemik kelebek türüne sahiptir.
UNESCO Mirası olarak önerilen Kenya ve Tanzanya'nın Doğu Yay Dağları'nın bir parçasıdır.
Gobbi, Udzungwa Dağları Milli Parkı gibi yüksek rakımlı ortamların iklim değişikliğinin etkilerini incelemek için son derece uygun olduğunu, çünkü bunların genellikle doğrudan insan etkisi olmadığını söylüyor.
“Genellikle yüksek rakımlı ortamlar, iklim değişikliğinin etkilerini incelemek için en uygun ortamlardır çünkü genellikle doğrudan antropojenik (insan) etkisi yoktur. MUSE olarak ve aynı zamanda dünya çapındaki meslektaşlarımızla işbirliği içinde yürüttüğümüz çalışmalar, önemli bir biyolojik çeşitlilik kriziyle karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.”
Trento'daki tropik serada 200'den fazla bitki türü ve 13 hayvan türü bulunuyor.
Şelalesi, falezleri ve eğimleri bulunan 600 metrekarelik orman içerisinde, Doğu Ark dağlarına özgü bitki türlerinin yanı sıra kuşlar, sürüngenler, amfibiler, balıklar ve kelebek gibi omurgasızlar da bulunuyor.
Kelebeğin korunmasındaki temel zorluk, mevcut tarım politikalarını düşük yoğunluklu tarım arazilerinin miktarını artıracak şekilde değiştirmek ve geri kalan doğal yaşam alanlarını koruyan heterojen manzaraları teşvik etmek, yarı doğal yaşam alanlarının kapsamını artırmak ve monokültürlerin dağılımını sınırlamaktır.
Gobbi ve diğer bilim insanları, böcekleri iklim değişikliğinin etkilerinden korumadaki başarısızlığın, gezegenin sürdürülebilir bir gelecek inşa etme yeteneğini büyük ölçüde azaltacağı konusunda uyardı.
Gobbi, MUSE'nin çalışmasının biyolojik çeşitlilik krizine ışık tutmaya yardımcı olabileceğini söylüyor.
“Bilimsel araştırmalar, diğer böcekler gibi kelebeklerin de krizde olduğunu doğruluyor. Türleri kaybediyoruz, onları sonsuza kadar kaybediyoruz ve bu, ekosistemlerin dengesini bozacak.”
