Nevielle Leinyuy, hemşirelik eğitimi aldıktan sonra, tıp alanında iyi maaşlı bir iş bulamadığı için Kamerun'da neredeyse on yıl boyunca resepsiyonist olarak çalıştı. Geçen sene bakmaktan vazgeçti. Şu anda eşi ve çocuklarıyla birlikte yaşadığı Kanada'da bir hemşirelik programına başvurdu.
39 yaşındaki Leinyuy, “Bizi Kamerun'dan çalıyorlar” dedi. “Kamerun'da çalışmak istiyoruz ama maaşımız yok, bu yüzden başka seçenekler aramalıyız.”
Kamerun, kişi başına düşen sağlık çalışanı oranının dünyanın en düşük olduğu ülkelerden biri. Yüksek Eğitim Bakanı Jacques Fame Ndongo, geçen yıl tıp fakültesinden mezun olan eğitimli doktorların yaklaşık üçte birinin ülkeyi terk ettiğini söyledi.
Pek çok doktor ve hemşire, Avrupa ve Kuzey Amerika'da daha kazançlı işler için Batı Afrika ülkesini terk ediyor. Kamerun gibi Kanada'nın da resmi dilleri İngilizce ve Fransızca'dır.
Leinyuy, Kamerun'da hemşire olarak çalışarak 60.000 CFA frangı veya ayda 100 dolardan az kazanacağını söyledi.
“Üç çocuklu bir baba ve bir eşten oluşan bir ailenin bununla neler yapabileceğini bir düşünün” dedi. “Sadece evimin kirası 40.000 frank (66 dolar) idi.”
Kamerun, düşük maaşların sağlık çalışanlarını işten ayrılmaya ittiği tek Sahra altı Afrika ülkesi değil.
Dünya Sağlık Örgütü'nün 2023 raporuna göre, COVID salgını sonrasında birçok ülkede sağlık çalışanlarının sayısı artarken, Afrika ülkelerinin yaklaşık %75'i hala sağlık personeli sıkıntısı yaşıyor ve sağlık çalışanlarının yurtdışına çalışmak için ayrılma oranları yüksek.
DSÖ Afrika Bölge Direktörü Matshidiso Moeti, sağlık çalışanlarının eksikliğinin bebek ölümleri ve bulaşıcı hastalıklarla mücadeleyi ve aşı gibi temel hizmetleri sağlamayı giderek zorlaştırdığını söyledi.
En son DSÖ verilerine göre Kamerun'da 10.000 kişi başına yediden az hemşire bulunuyor. Komşu Nijerya'da bu oran iki kattan fazla, Kanada'da ise 14 kattan fazla.
Kanada Sağlık sözcüsü Marie-Pier Burelle, Associated Press'e Kanada'nın kendi sağlık iş gücü sıkıntısıyla karşı karşıya olduğunu söyledi. Kanada İstatistiklerine göre ülkede 30.000'den fazla hemşirelik pozisyonu boş.
Burelle, Kanada'nın, uluslararası düzeyde işçi alımının etik olmasını sağlamak için DSÖ'nün uygulama kurallarına uyduğunu söyledi. Etik işe alım, DSÖ'nün uygulama kurallarına göre, tıbbi personel sıkıntısı çeken gelişmekte olan ülkelerin sağlık sistemlerinin güçlendirilmesini içermektedir.
Geçtiğimiz yılın sonlarında Kanada hükümeti Kamerun sağlık bakanlığına yaklaşık 2,2 milyon dolar bağışladı ve Kanada'nın Küresel Aşı Eşitliği Girişimi kapsamında tıbbi ve izleme ekipmanı sağladı.
Ancak bu tür yatırımlar ihtiyaçların çok gerisinde kalıyor.
Bir doktorlar derneği olan Kamerun Tıp Konseyi'nin başkan yardımcısı Dr. Peter Louis Ndifor, Kamerun hükümetinin her yıl yaklaşık 28 milyonluk bir nüfus için yaklaşık 100 doktor çalıştırdığını söyledi. Özel sektörde bu rakamların daha da düşük olduğunu söyledi.
Buna karşılık, nüfusu bir milyondan az olan Kanada'nın Nova Scotia eyaleti, eyalet sağlık yetkililerine göre geçen yıl yaklaşık 155 doktor işe aldı.
Özel bir tıbbi kliniğin müdürü olan Ndifor, sağlık çalışanlarının Kamerun'dan ayrılması sorununu ilk elden yaşadığını söyledi.
Ndifor, “Şahsen ben, geleceğinin yurt dışına seyahat etmek olduğunu düşünen hiçbir genci alıkoymayacağım” dedi. “Fakat 3-5 yıl boyunca denetlediğiniz ve sorumluluğunu verdiğiniz genç bir doktor ayrılırsa, bu büyük bir aksilik olur.”
Sağlık çalışanlarının yetersizliği Kamerun'un mevcut sağlık krizinin sadece bir parçası.
Birleşmiş Milletler'e göre, ülkenin batısındaki ayrılıkçı çatışmalar sırasında sağlık personeli tarafından tahrip edilmesi veya terk edilmesi nedeniyle 210'dan fazla sağlık tesisi artık işlevsel değil. Çatışmalar son birkaç yılda binlerce insanı öldürdü.
Kamerun Sağlık Bakanlığı, ülkeden ayrılan sağlık çalışanlarının sayısına ilişkin sorulara yanıt vermedi.
Kamerun merkezli göç danışmanı Tumenta Kennedy, Kanada kurumlarının özellikle yerel doktorları ve hemşireleri hedef alması nedeniyle Kanada'nın cazip bir destinasyon haline geldiğini söyledi. Yurtdışındaki aile bağları da rol oynuyor.
Federal Nitelikli İşçi Programı veya Ekspres Giriş gibi Kanada hükümetinin göçmenlik programları giderek daha aktif hale geliyor. Programın son raporuna göre Kamerunlular Ekspres Giriş için en çok başvuran milletler arasında yer alıyor.
Genel olarak 2022'de 1.800'den fazla yeni daimi ikamet sahibi, diğer ülkelerden kayıtlı hemşire olarak çalışmak üzere Kanada'ya geldi.
Douala'dan bir tıbbi laboratuvar teknisyeni olan 30 yaşındaki Inès Kingue onlara katılmayı umuyor. Viroloji ve mikrobiyoloji alanında iki yüksek lisans derecesine sahip olmasına rağmen son dört yıldır sözleşmesiz stajyer olarak çalışıyor ve ayda 200 dolardan az kazanıyor. Kanada'daki eğitim fırsatlarını bir meslektaşından duymuş.
Kingue, “Kanada kapılarını açtığında tüm odak noktamı oraya gitmeyi denemeye verdim” dedi. ___
