Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki Oubangui nehri kıyıları Jorres L.’nin iş yeridir. 26 yaşındaki bu kişi, bundan önce ülkenin iç savaşı sırasında dört yıl boyunca savaştı. Sivil hayata yeniden entegrasyonu, kum madencisi olarak yaptığı bir iş sayesinde mümkün oldu.
Silahlı gruptan ayrıldığımda, bir süre iş aradım ama nafile. Bugün kum madencisi olarak çalışıyorum ve kiramı ödeyebiliyorum. Eşim ve ben altı çocuğumuz var ve bu iş sayesinde hepsine bakabiliyorum. O zamandan beri, komşuda hala iyi bir şey yapmayan kardeşlerimi buraya gelip çalışmaya ikna etmeye çalışıyorum. Bu ülkede işe alınamazsınız ama bu iş kendimi geçindirmemi sağlıyor.
Sanayisi olmayan bir ülkede, kum çıkarma işi birçok genç eski savaşçı için iş sağlayıcı haline geldi. Jeannet Kotisila bir kum ocağının sahibi ve 150’den fazla eski milis üyesini günlük işçi olarak çalıştırıyor.
“Kum madencisi olarak çalışmaya başlamadan önce mahalledeki birçok insan işsizdi. Ancak bu mesleğe başladıktan sonra daha iyi bir hayatları oldu, eskiden yaptıkları bazı şeylerden vazgeçtiler. Bu işçilerden bazıları milisti. Bu iş onların yeniden başlamalarını sağladı, onlara iyi bir hayat verdi.”
Orta Afrikalıların kum ocaklarında kaç kişi tarafından çalıştırıldığına dair resmi bir rakam bulunmamakla birlikte, profesör bu sektörün ekonomiye önemli katkı sağladığını tahmin ediyor.
Ancak düzenlemelerin eksikliği, çalışanların sağlık, güvenlik ve gelir düzeyleri konusunda hiçbir güvenceye sahip olmaması anlamına geliyor.
“Avantajlar açısından bakıldığında, bu eski savaşçıların silahlarını teslim edip normal bir işe başlamaları zaten iyi bir şey,” diyor Bangui Üniversitesi’nde profesör ve araştırmacı olan Hermann Elokoua.
“Ancak dezavantajı şu ki bu insanlar örgütlü değiller, yani yeterince kazanmıyorlar. Biraz para kazansalar bile, bu para hastalandıklarında onlara bakmaya yetmeyecek”.
Orta Afrika Cumhuriyeti’nin başkenti Bagui genişlemeye devam ederken, kum madencilerinin işi her zamankinden daha önemli hale geliyor.
İhracatçılar, işçilerin insanca bir yaşam sürmeleri için kum madenlerinin daha iyi yönetilmesini savunuyor.
