BM Genel Kurulu, 21. yüzyılın zorluklarıyla mücadele etmek için giderek bölünen dünya uluslarını bir araya getirecek bir planı onayladı.
Bunlar arasında iklim değişikliğinden yapay zekaya, tırmanan çatışmalardan artan eşitsizlik ve yoksulluğa kadar pek çok konu yer alıyor.
42 sayfalık “Gelecek İçin Pakt”, 193 BM üye ülkesinin liderlerini, vaatleri dünyadaki 8 milyardan fazla insanın hayatında fark yaratacak gerçek eylemlere dönüştürmeye davet ediyor.
Anlaşma, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in çağrısıyla düzenlenen iki günlük “Geleceğin Zirvesi”nin açılışında kabul edildi.
Grubun, kendi deyimiyle “çok taraflılığı uçurumdan geri döndürmek” amacıyla bir araya geldiğini söyledi.
Yoksulluğun ortadan kaldırılması, iklim değişikliğinin hafifletilmesi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması, barışın teşviki ve sivillerin korunması ve “bugünün ve yarının fırsatlarını değerlendirmek” için çok taraflı sistemin yeniden canlandırılması gibi konularda 56 eylem içeriyor.
Genel Sekreter Guterres, Gelecek Paktı’nda ve ona eşlik eden Küresel Dijital Sözleşme ile Gelecek Nesiller Bildirgesi’nde yer alan bazı temel hükümlere dikkat çekti.
Anlaşma, dünya liderlerini 15 üyeli Güvenlik Konseyi’ni yeniden düzenlemeye, günümüz dünyasını daha iyi yansıtacak hale getirmeye, daimi bir koltuğu bulunmayan “Afrika’ya karşı tarihi adaletsizliği gidermeye” ve Asya-Pasifik bölgesi ile Latin Amerika’nın yetersiz temsiliyet sorununu ele almaya zorluyor.
Guterres, bunun ayrıca “on yıldan uzun bir süredir nükleer silahsızlanmaya yönelik ilk çok taraflı mutabakata varılan desteği temsil ettiğini” ve “uzayda bir silahlanma yarışını önlemek ve ölümcül otonom silahların kullanımını düzenlemek için adımlar atmaya” kararlı olduğunu söyledi.
BM Genel Sekreteri, Küresel Dijital Sözleşme’nin “yapay zekanın uluslararası yönetimine ilişkin ilk gerçek anlamda evrensel anlaşmayı içerdiğini” söyledi.
Sözleşme, liderleri Birleşmiş Milletler’de AI’nın bilimsel anlayışını ve risklerini ve fırsatlarını desteklemek için Bağımsız Uluslararası Bilimsel Panel kurmaya mecbur ediyor. Ayrıca BM’yi tüm kilit oyuncularla AI yönetimi konusunda küresel bir diyalog başlatmaya mecbur ediyor.
Guterres, paktın eylemlerinin ayrıca pandemiler de dahil olmak üzere “karmaşık şoklara anında ve koordineli bir yanıt verme” önlemlerini de içerdiğini söyledi. Ve “hükümetlerin gençleri dinleme ve onları karar alma süreçlerine dahil etme konusunda çığır açan bir taahhüt” içeriyor.
Guterres, insan hakları konusunda ise, “Kadın düşmanlığındaki artış ve kadınların üreme haklarının geri alınması karşısında, hükümetler kadınların ve kız çocuklarının her alanda potansiyellerini gerçekleştirmelerini engelleyen yasal, sosyal ve ekonomik engelleri kaldırma konusunda açıkça kararlıdır.” dedi.
“Kapıyı açtık. Şimdi hepimizin içinden geçmek için zamanı var. Çünkü bu sadece birbirimizi anlamakla ilgili değil, aynı zamanda harekete geçmekle de ilgili. Bugün sizi harekete geçmeye davet ediyorum,” diye ekledi Guterres.
