Kuzey Lübnan'da bir kırık cam yığınının içinde duran bir adam, Beyrut limanındaki büyük patlamanın ardından Beyrut'tan alınan kırık cam parçalarını kürek dolusu kızgın fırına attı.
İkinci şehir Trablus'taki bir fabrikada eriyen bu camlar, geleneksel ince boyunlu su sürahilerine dönüştürülmeye hazır erimiş cam olarak yeniden ortaya çıktı.
4 Ağustos'taki liman patlaması, Beyrut'un tüm mahallelerini yerle bir ederek sayısız cam kapı ve pencereyi parçaladı, en az 190 kişinin ölümüne ve binlercesinin de yaralanmasına yol açtı.
Gönüllüler, sivil toplum grupları ve girişimciler sokaklara saçılan tonlarca camın en azından bir kısmını Wissam Hammoud'un ailesinin cam fabrikasında geri dönüşüm yoluyla kurtarmaya çalıştı.
“Burada Beyrut patlamasından kalma camlar var.” dedi United Glass Production Company'nin (Uniglass) başkan yardımcısı Hammoud, birkaç adam binanın dışındaki kırık yığınları ayıklarken.
“Kuruluşlar onu yeniden üretebilmemiz için bize getiriyor.” dedi 24 yaşındaki.
İşçiler kavanozları yıkayıp arkasına istiflerken Hammoud, fabrikaya 20 ila 22 ton arasında cam getirildiğini, 900-1.200 santigrat derece (1.650-2.190 Fahrenheit) sıcaklıkta yanan fırının çevresinde ritmik bir aktivite kovanının toplandığını söyledi.
Yakınlarda, üç adam dikkatlice koreograflanmış bir sırayla kalıptan çıkan kavanozlar üretirken, diğer ikisi geleneksel Lübnan sürahilerinin üflenmesi ve şekillendirilmesi gibi daha hassas bir süreçle ilgileniyordu.
Hammoud, “Günün 24 saati çalışıyoruz” dedi. “Duramayız çünkü durmak çok fazla paraya mal olur.”
– Yerel sanayiye yardım etmek –
Çevre mühendisliği şirketi Cedar Environmental'in CEO'su Ziad Abichaker, Lübnan'da çok sayıda cam geri dönüşüm girişimine öncülük etti.
Patlamadan sonraki ilk günlerde, sivil toplum kuruluşları ve bir dizi gönüllüyle birlikte çalışarak, onlarca yıllık katı atık krizi nedeniyle zaten aşırı yüklenmiş olan depolama alanlarından mümkün olduğu kadar çok camın uzak tutulmasına yönelik bir plan hazırladı.
Abichaker basına verdiği demeçte, “Parçalanan camların en azından bir kısmının… yerel endüstrilerimizin hammadde olarak faydalanması gerektiğine karar verdik” dedi.
“Camın çöp sahasına atılmasını önlüyoruz, yerel sanayilerimize bedava hammadde sağlıyoruz.” ekledi.
Ona göre patlamada 5.000 tondan fazla cam kırıldı.
Ağustos ortasından 2 Eylül'e kadar yaklaşık 58 ton, Trablus'taki Uniglass ve Koub/Golden Glass'ta yeniden kullanılmak üzere gönderildi.
Abichaker, finansmanla toplamı 250 tona çıkarmayı umduğunu söyledi.
– 'Buzdağının zirvesi' –
Beyrut'un en çok etkilenen Mar Mikhael semtindeki Ana Kamp olarak adlandırılan gönüllü merkezinde, sağlam ayakkabılar, maskeler ve ağır eldivenlerle donatılan genç erkek ve kadınlar, kavurucu güneş altında camları ayıklıyor, yığılmış kırıkların arasından kırıntı parçalarını çıkarıyor.
Patlamadan aylar önce Annine Fadye veya Arapça'da “Boş Şişe” adı verilen bir ileri dönüşüm cam projesini başlatan Anthony Abdel Karim, operasyonları koordine ediyor.
“Beyrut'ta atık dağları birikiyor, her şeye karışıyor. Cam, moloz ve metal organik atıklara karışıyor… ve bu sağlıklı değil” dedi.
“Lübnan'da doğru dürüst geri dönüşümümüz yok.”
Abdel Karim, Beyrut'un gece hayatında etkinlik yönetiminde çalışırken çok sayıda şişenin atıldığını gördükten sonra camı geri dönüştürmeye yöneldi; şehrin kartvizitlerinden biri ilk olarak salgın ve ekonomik kriz nedeniyle sessizleşti ve şimdi de patlamayla yıprandı.
Patlamadan kaynaklanan camlar, çoğu kirli olduğu için şişelerden farklı zorluklar yaratıyor; bu nedenle girişim, evlerin ve diğer binaların içinden cam toplamaya ve insanların alınma talebinde bulunabilecekleri bir yardım hattı kurmaya odaklanıyor.
Abdel Karim, Trablus'a gönderilmeye uygun olmayan camı, muhtemelen çimento veya diğer malzemelerde kullanılmak üzere kırarak geri dönüştürmenin başka yollarını bulmayı hedeflediklerini söyledi.
“Bu buzdağının görünen kısmı” şimdiye kadar camın sadece bir kısmının toplanıp yeniden kullanıldığına dikkat çekti. “Çok zamana ihtiyacı var, bunu biliyoruz.”
***AFP***