Afrika Boynuzu'ndaki küçük, fakir bir ülke olan Eritre, gezegendeki en kapalı ve baskıcı devletlerden biri olup, Başkan Issaias Afeworki tarafından 30 yıl boyunca demir yumrukla yönetilmiştir.
Eritre, Etiyopya yönetiminin sona ermesinden iki yıl sonra, Mayıs 1993'te resmen eyalet oldu.
O tarihten bu yana ülke, herhangi bir muhalefetin ciddi şekilde bastırıldığı, seçimsiz tek partili bir sistem kuran bağımsızlık kahramanı Issaias Afeworki tarafından yönetiliyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü adlı STK, “Tek adam diktatörlüğü (…), Eritre'de yasama organı, sivil toplum örgütü, bağımsız medya ve bağımsız yargı yoktur” diyor.
Sınır Tanımayan Gazeteciler'in 2023 basın özgürlüğü endeksinde 180 arasında 174. sırada yer alan ülkede bağımsız medya 2001'den bu yana yasaklanıyor.
işkence
Mart ayında BM İnsan Hakları Konseyi, oradaki insan hakları durumunun “felaket” olduğunu ve “hiçbir iyileşme belirtisi bulunmadığını” belirterek, özellikle “tamamen cezasızlıkla” işlenen işkence ve zorla kaybetme vakalarına dikkat çekti. “.
Yüzbinlerce Eritreli, dini zulümden, keyfi tutuklamalardan ve insan hakları örgütleri tarafından zorunlu çalıştırma olarak kabul edilen süresiz askerlik hizmetinden kaçarak ülkelerini terk etti.
1889'dan 1941'e kadar İtalyan kolonisi olan Eritre, 1952'ye kadar İngiliz yönetimine geçti.
Daha sonra BM kararıyla Etiyopya'ya federe ediliyor ve kendi bayrağı, parlamentosu ve hükümetiyle “özerk bir varlık” haline geliyor. Ancak 1962'de İmparator Haile Selassie Eritre'nin ilhakını ilan etti.
Eritre Halk Kurtuluş Cephesi'nin (FPLE) liderliğindeki bir bağımsızlık hareketi gelişti ve Etiyopya egemenliğine karşı silahlı bir mücadeleye girişti.
Bağımsızlık
Mayıs 1991'de, Addis Ababa'daki Mengistu Hailemariam rejiminin yıkılmasına büyük katkı sağlayan EPLF güçleri Asmara'yı ele geçirdi ve Issaias Afeworki liderliğinde bir hükümet kurdu.
24 Mayıs 1993'te BM'nin desteklediği referandumun ardından Eritre resmen bağımsızlığını ilan etti.
Eritre'nin bağımsızlığı, Etiyopya'yı Kızıldeniz'deki eşsiz kıyı şeridinden mahrum etti.
İki komşu arasında 25 yıl süren gerginlik, 1998 ile 2000 yılları arasında kanlı bir sınır çatışmasına dönüşerek, sınırların belirlenmesi sorununu çözemeden 80.000 kişinin ölümüne ve 1,3 milyon kişinin yerinden edilmesine neden oldu.
9 Temmuz 2018'de Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in hükümeti, 2002 yılında bağımsız bir uluslararası komisyon tarafından belirlenen sınırın çizilmesini kabul etti.
Bu yakınlaşma Asmara ve Addis Ababa'daki büyükelçiliklerin yeniden açılmasına, hava bağlantılarının, ticari ilişkilerin ve telefon hatlarının yeniden kurulmasına olanak tanıyor.
Ayrıca Abiy Ahmed'e 2019'da Nobel Barış Ödülü'nü kazandıracak.
Tigray'deki Savaş
Kasım 2020'de Abiy Ahmed, yerel yetkilileri askeri tesislere saldırı düzenlemekle suçlayarak federal orduyu Etiyopya'nın kuzey bölgesi Tigray'e gönderdi.
Eritre'nin bu sınır bölgesi, 2018 yılına kadar Etiyopya hükümetine hakim olan ve Asmara rejiminin yeminli düşmanı olan Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) tarafından yönetiliyor.
Eritre ordusu, Etiyopya güçlerini desteklemek için Tigray'e giriyor. İki yıl süren çatışmalar sırasında askerleri sivillere yönelik tacizlerle (katliam, tecavüz, yağma vb.) suçlandı ve rejim 2021'de ABD tarafından yaptırıma uğradı.
Asmara, Şubat ayında Issaias Afeworki'nin “kimera” ve “dezenformasyon” olarak tanımladığı bu suçlamaları reddediyor.
Etiyopya hükümeti Kasım 2022'de TPLF ile barış anlaşması imzaladı ancak Eritre müzakerelere katılmadı.
Ocak ayında ABD, Eritre güçlerinin Tigray'den “geri çekilmeye” başladığını duyurdu, ancak Mart ayında yayınlanan bir BM raporu bunu “çok yavaş ve büyük ölçüde eksik” olarak değerlendirdi.
Tigray'e erişim kısıtlı olduğundan Eritre birliklerinin bölgeyi terk edip etmediğini bağımsız olarak doğrulamak mümkün değil.
Yoksulluk ve yolsuzluk
Eritre, gezegendeki en az gelişmiş ülkelerden biri ve 2021 yılında BM'nin insani gelişme endeksinde 191 ülke arasında 176. sırada yer alıyor. Aynı zamanda, Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün sıralamasında 180 ülke arasında 162. sırada yer alarak yolsuzluğun en fazla olduğu ülkelerden biri.
Başlıca zenginlikleri altın, bakır ve çinko madenleridir. Nüfusunun 3 ila 6 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor ve esas olarak tarımla geçiniyor; bu, dünyanın bu bölgesindeki aşırı iklimsel tehlikelere karşı oldukça savunmasız bir faaliyet.
Ülkede dokuz etnik grup var ve Hıristiyanlar ile Müslümanlar arasında kabaca eşit bir bölünme var. Resmi bir dil yoktur ancak Tigrinya dili, Arapça ve İngilizce en yaygın kullanılanlardır.
Başkent Asmara, İtalyan sömürge dönemi modernist mimarisi nedeniyle UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır.