Tayland Ulusal Müzesi, İngiliz bir antika koleksiyoncusu tarafından ülkeden yasadışı yollarla kaçırılan iki antik heykel için Salı günü bir karşılama töreni düzenledi.
Uzun boylu bronz bir figür olan Ayakta Şiva veya Altın Çocuk ile Diz Çöken Kadın adlı daha küçük bir heykelden oluşan bu nesnelerin yaklaşık 1.000 yıllık olduğu düşünülüyor.
Bunlar New York Metropolitan Sanat Müzesi koleksiyonundan iade edildi.
Sanat eserlerinin bu son iadesi, ABD ve Avrupa’daki pek çok müzenin, yüzyıllar süren sömürgecilik veya çalkantı dönemlerinde Asya, Afrika ve diğer yerlerden yağmalanan eserleri içeren koleksiyonlarla hesaplaşmasının ardından geldi.
Metropolitan Müzesi, geçen Aralık ayında Güneydoğu Asya’dan büyük bir antika kaçakçılığı ağı yürütmekle suçlanan sanat simsarı ve koleksiyoncusu Douglas Latchford ile bağlantısı bulunan bir düzineden fazla eseri Tayland ve Kamboçya’ya iade edeceğini duyurmuştu.
2019 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde, yağmalanan Kamboçya antikalarını uluslararası sanat piyasasında satmak için uzun süredir devam eden bir planı organize ettiği iddiasıyla suçlandı. Ertesi yıl ölen Latchford, kaçakçılıkla herhangi bir ilgisi olduğunu reddetti.
Salı günkü törende konuşan Metropolitan Sanat Müzesi Asya ve Güneydoğu Asya Sanatları Küratörü John Guy, iade edilen eserleri “döneminin rakipsiz şaheserleri” olarak nitelendirdi ve teslimin “Tayland sanatının dünya kültüründeki öneminin tanınması için çok anlamlı bir an” olduğunu söyledi.
“Metropolitan, bilgileri inceledikten ve eserlerin Tayland Krallığı’na ait olduğunu tespit ettikten sonra bu iki nesnenin iadesini başlattı” dedi.
Guy, Bangkok’taki izleyicilerine, “Bu dönüş, Metropolitan’ın Kültür Varlıkları Girişimi’nin geçen yıl başlatılmasının ardından gerçekleşti. Bu girişim, Metropolitan’ın sorumlu bir şekilde antika toplama ve dünyanın kültürel mirasının ortak yönetimi konusundaki kararlılığıyla yönlendirildi.” dedi.
Tayland Kültür Bakanı Sudawan Wangsuphakijkosol, ülkesinin iade edilen eserlerden dolayı minnettarlığını dile getirdi.
“Tayland’ın Met’ten aldığı bu eserler tüm Taylandlıların milli varlıklarıdır” dedi.
Geçtiğimiz ay Metropolitan Müzesi, New York’ta Tayland ile “Tayland sanatının sergilenmesi ve incelenmesi, sanat ve uzmanlık alışverişi konusunda işbirliği yapma konusunda ortak bir taahhüdü resmileştiren” bir mutabakat zaptı imzaladı.
Açıklamada ayrıca müzenin son dönemde tartışmalı kültürel varlık konusunu ve bu varlıkların nasıl elde edildiğini ele aldığı belirtildi.
Önlemlerinin arasında “koleksiyondaki eserlerin odaklanmış bir incelemesi; Müzede halihazırda bu işi yapan çok sayıda araştırmacı ve küratöre katılmak üzere köken araştırmacılarının işe alınması; personel ve mütevelli heyetinin daha fazla dahil edilmesi; ve The Met’in platformunun bu konudaki kamusal söylemi desteklemek ve katkıda bulunmak için kullanılması” yer alıyor.