Yerel tiyatro okulundaki 12 yaşındaki Juliana St. Vill ve sınıf arkadaşları için çığlık atmak terapi anlamına geliyor.
Oyunculuk, Haiti’de evlerinden sürülen ve sürekli çete şiddeti tehdidi altında yaşayan kendisi ve diğer çocuklar için bir kaçış yolu.
Juliana diyor ki, “Bana hangi rolü oynamamı isterlerse onu oynarım” ama büyüyüp bir polis kadını olmak istediğini biliyor. “Giyinme tarzlarını beğeniyorum ama ölmekten korkardım.” diyor.
Juliana ve diğerlerinin prova yaptığı yerden sadece birkaç blok ötede, Haiti Ulusal Polisi’nden bir kadın memur, 8 Mayıs’ta onu kaçırmaya çalışan çete üyelerine karşı savaşırken ölümcül şekilde vuruldu. Çocuğunu okula bırakıyordu.
Haiti’de milyonlarca insan, başkanı olmayan ve belirsiz bir geleceğe doğru ilerleyen bir ülkede hayatlarını yeniden kurmaya çalışıyor.
Başkent Port-au-Prince’in ve ötesinin tam kontrolünü ele geçirmek isteyen çeteler tarafından binlerce kişi öldürüldü veya yaralandı.
Atölye asistanı Stéphanie François, drama derslerine katıldıklarından beri çocuklarda bir değişim gördüğünü söylüyor. Bazıları derslere ilk başladıklarında neredeyse hiç konuşmuyordu.
Haiti Ulusal Tiyatrosu Program Direktörü Eliézer Guerisme, derslerin çocukların gençliklerini hatırlamalarını sağladığını söylüyor.
“Çocuklar barınaktan ayrıldıklarında nefes alma, başka bir ortamda, sağlıklı bir alanda, genç bir insanın zihninin gelişimine uygun bir ortamda bulunma olanağına sahip oluyorlar.”
Juliana ve diğer çocuklar atölyede ücretsiz yemek alıyorlar ve aç olmalarına rağmen yemeğin yarısını ailelerine bırakıyorlar.
Oyunculuk dersine gidiş-dönüş yolculuğu bir motosikletle yapılıyor. Juliana ve ailesi eskiden bir evde yaşıyorlardı, ancak şimdi kalabalık bir barınakta yaşıyor ve yerde bir şilte üzerinde uyuyor.
Juliana evini özlüyor ve annesi de aynı duyguları paylaşıyor.
“Biz evimizde yaşarken, sadece beş tane yiyebileceğimiz balkabağımız olmasına rağmen, iyi yaşıyorduk. Burada, barınakta, uyuyamayız bile, böcekler bizi ısırıyor,” dedi Bebek Gustave.
Şimdilik oyunculuk, ne kadar geçici olursa olsun şiddetten bir kaçış yolu sağlıyor.
Nüfusu 11 milyonu aşan ülke, Kenya ve diğer ülkelerden binlerce polis memurunun ülkeye gelmesine hazırlık yaparken bir yol ayrımında bulunuyor.
Subaylar, eski Başbakan Ariel Henry’nin, Temmuz 2021’de Cumhurbaşkanı Jovenel Moise’nin suikastından sonraki aylarda patlak veren çete şiddetini bastırmak için Ekim 2022’de talep ettiği BM destekli bir görevlendirmenin parçası.
Haiti, her zamankinden daha kırılgan bir durumda: Yaklaşık 2 milyon kişi açlık sınırında, 360.000’den fazla kişi çetelerin istilası nedeniyle evsiz kaldı ve ana uluslararası havaalanının yaklaşık üç aydır kapalı kalması nedeniyle kritik ilaçlar da dahil olmak üzere temel malzemeler azaldı.
Çete şiddeti, yetkilileri ülkenin en büyük liman kentindeki faaliyetleri askıya almaya da zorladı.
Her nesilden Haitililer, ülkelerinin bu durumdan kurtulup kurtulamayacağını ve amansız şiddetten kaçarken ülkenin geleceğini görebilecek kadar yaşayıp yaşamayacaklarını merak ederek ortada kalıyorlar.