Cumhurbaşkanı Kais Saied, Pazartesi günü Tunus’ta yapılan seçimlerde kesin bir zafer elde etti ve muhaliflerin hapsedilmesi ve ülkenin kurumlarında otoritesini genişleten önemli değişikliklerle işaretlenen ilk dönemin ardından iktidarını sağlamlaştırdı.
Bağımsız Yüksek Seçim Otoritesi (ISIE) Başkanı Farouk Bouaskar’a göre, seçmen katılımı toplam 9 milyon 753 bin 217 seçmenden alınan 2 milyon 808 bin 548 oy ile yüzde 28,8 olarak kaydedildi.
Otorite ayrıca, Saied’in oyların yüzde 90,7’sini aldığını, çıkış anketlerinin on yıldan fazla bir süre önce Arap Baharı’nın kökeni olarak bilinen Kuzey Afrika ülkesinde önemli bir önde olduğunu göstermesinden sadece bir gün sonra aldığını belirtti.
En yakın rakip olan işadamı Ayachi Zammel, seçimle ilgili suçlardan aldığı çeşitli cezalar nedeniyle kampanyanın çoğunu hapiste geçirmesine rağmen %7,4 oy topladı.
Ancak Saied’in zaferi, hayal kırıklığı yaratan seçmen katılımının gölgesinde kaldı.
Seçim yetkilileri, 6 Ekim’de oy kullanma hakkına sahip seçmenlerin yalnızca %28,8’inin katıldığını belirtti; bu, Arap Baharı’ndan sonra ülkede yapılan önceki iki seçimin ilk turuyla karşılaştırıldığında ciddi bir düşüş oldu ve bu durum, 9,7 milyon seçmen arasındaki yaygın kayıtsızlığı yansıtıyor.
Saied’in geçen yıldan bu yana tutuklu olan ana rakiplerinin katılımı yasaklanırken, daha az tanınan adaylar ise hapis veya oylamadan çıkarılmayla karşı karşıya kaldı.
Muhalefet partileri, Tunus’un kötüleşen siyasi durumu ve artan otoriterlik ortamında bunu bir komedi olarak nitelendirerek seçimi boykot etmeyi seçti.
Hafta sonu boyunca Tunus’taki atmosfer, Cuma günkü Saied karşıtı protesto ve Pazar gecesi başkentteki kutlamalar dışında seçime dair çok az işaret gösterdi.
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nin kıdemli politika araştırmacısı Tarek Megerisi, X’te şunları söyledi: “Bu seçimlerle göreve güçlenmek yerine zayıflamış olarak dönecek.”
Saied’i eleştirenler onun yönetimine karşı muhalefetlerini sürdüreceklerine söz verdiler.
Serbest film yapımcısı Amri Sofien, kasvetli bir bakış açısını şöyle dile getirdi: “20 yıl sonra çocuklarımızın Habib Bourguiba Bulvarı’nda onun görevden alınmasını talep etmek için protesto yapması mümkün.” “Bu ülkede umut yok” diye ekledi.
Bu umutsuzluk duygusu, göstericilerin 2011 yılındaki Tunus’ta protesto için yürüyüş yaptığı durumla tamamen tezat oluşturuyor. “Ekmek, özgürlük ve onur” cumhurbaşkanının görevden alınmasına ve çok partili demokrasinin kurulmasına yol açtı.
Takip eden yıllarda Tunus yeni bir anayasa kabul etti, önceki rejimde vatandaşların karşılaştığı adaletsizlikleri gidermek için bir Hakikat ve Onur Komisyonu kurdu ve önde gelen sivil toplum kuruluşlarının siyasi diyaloğu kolaylaştırdığı için Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldüğünü gördü.
Ancak yeni liderlik, zor durumdaki ekonomiyi canlandırmak için çabaladı ve devam eden siyasi anlaşmazlıklar ile terör ve şiddet olayları nedeniyle hızla popülerliğini kaybetti.
Bu bağlamda, başlangıçta siyasetin dışında kalan Saied, 2019’da yolsuzlukla mücadele sözü vererek ilk göreve geldi.
Destekçileri, 2021’de olağanüstü hal ilan etmesinden, parlamentoyu feshetmesinden ve cumhurbaşkanının otoritesini güçlendirmek için anayasayı revize etmesinden memnun oldu; bu eylemler, birçok eleştirmenin darbe olarak tanımladığı eylemlerdi.
Bir yıl sonra, katılım oldukça düşük olmasına rağmen, Tunuslular referandumda yeni anayasa lehinde oy kullandı.
Bunu takiben hükümet, daha önce aktif olan sivil topluma yönelik bir baskı başlattı.
2023 yılına gelindiğinde, aralarında sağcı lider Abir Musa ve Ennahda partisinin kurucu ortağı ve eski meclis başkanı İslamcı Raşit Gannuşi’nin de bulunduğu Saied’in önemli siyasi muhaliflerinden birkaçı hapse atıldı.
Çok sayıda kişi ise huzursuzluğu kışkırtmak, devlet güvenliğini tehdit etmek ve eleştirmenlerin muhalefeti bastırmayı amaçladığını iddia ettiği sahte haber karşıtı tartışmalı yasayı ihlal etmek gibi suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
Yetkililerin avukatları, gazetecileri, aktivistleri, Sahra altı Afrika’dan gelen göçmenleri ve Arap Baharı sonrası Hakikat ve Onur Komisyonu’nun eski başkanını da hedef almasıyla tutuklamaların sıklığı bu yılın başlarında arttı.