İçişleri Bakanı Pascoal Ronda, Salı günü geç saatlerde yaptığı açıklamada, Anayasa Konseyi'nin uzun süredir iktidarda olan Frelimo partisinin Ekim başkanlık seçimlerinde kazandığı zaferi onaylama kararının ardından Mozambik genelinde yaşanan şiddetli huzursuzlukta en az 21 kişinin öldürüldüğünü duyurdu.
Pazartesi günkü mahkeme kararı, Frelimo'nun adayı Daniel Chapo'nun %65,17 oyla kazandığını doğruladı ve yaygın dolandırıcılık iddialarını reddetti. Bu durum, seçime hile karıştırıldığı konusunda ısrar eden muhalefet destekçilerinin önderlik ettiği bir protesto dalgasına yol açtı.
Göstericilerin yolları kapatması, lastik yakması ve güvenlik güçleriyle çatışmasıyla ülke çapında protestolar patlak verdi. Öfke taşarken birçok ilde kamu binaları ve araçları tahrip edildi.
Şiddet olayları en az 78 kişinin tutuklanmasıyla sonuçlandı; hükümet, protestolar devam ettikçe daha fazla gözaltının olacağı uyarısında bulundu. Devlet yayıncısı TVM'ye konuşan Bakan Ronda, “Silahlı kuvvetler ve savunma kuvvetleri kritik ve kilit noktalardaki varlığını artıracak” dedi ve düzeni sağlamak için güvenlik önlemlerinin güçlendirildiğini vurguladı.
Politikacı Venâncio Mondlane liderliğindeki muhalefet mahkemenin kararını reddetti ve Frelimo'yu seçim manipülasyonuyla suçladı. Mondlane'in partisi, seçmenlerin sindirilmesi, oy pusulalarının doldurulması ve oy sayımındaki usulsüzlüklerin seçime gölge düşürdüğünü iddia ediyor.
Frelimo'nun reddine rağmen oylamaya hile karıştırıldığı iddiaları yeni değil. İktidar partisi, 1975'teki bağımsızlıktan bu yana Mozambik'i yönetiyor ve sık sık iktidarı sağlamlaştırdığı ve muhalefeti bastırdığı için eleştiriliyor.
Artan Gerilim ve Artan Şiddet
Anayasa Konseyi'nin duyurusu, halihazırda ekonomik zorluklarla, yaygın yoksullukla ve kuzeydeki Cabo Delgado eyaletinde devam eden İslamcı isyanla mücadele eden bir ülkede gerilimi yeniden alevlendirdi. Maputo, Beira ve Nampula gibi şehir merkezlerindeki protestocular, polisin kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullanması nedeniyle özellikle sesini yükseltti.
Yerel aktivistlerden gelen raporlar, ölümlerin çoğunun göstericilerle güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar sırasında meydana geldiğini gösteriyor. İnsan hakları grupları hükümeti itidalli olmaya ve barışçıl protestocuların güvenliğini sağlamaya çağırdı.